تحلیل عملکرد دیپلماسی اقتصادی و دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه در شرایط تحریم اقتصادی

هدف از پژوهش حاضر تحلیل عملکرد دیپلماسی اقتصادی و دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه در شرایط تحریم اقتصادی است. دیپلماسی فرهنگی در روابط بین‌المللی معاصر یکی از ابزارهای مؤثر در حمایت از اهداف ملی و سیاست خارجی کشورها و تأثیر بر افکار عمومی و دولت­های سایر کشورها می­باشد. اتخاذ دیپلماسی فرهنگی توسط ایران و کشورهای خاورمیانه و انجام فعالیت­های فرهنگی به منظور حفظ و توسعه روابط فیمابین در شرایط ناشی از تحریم­های هسته­ای ایران، نمایانگر اهمیت روابط فرهنگی در زمانی است که روابط سیاسی و اقتصادی دچار نقصان می­شود. جمهوری اسلامی ایران نیز به منظور تحقق اهداف توسعه اقتصادی خود در این شرایط تحریم نیازمند بهره­گیری از امکانات و ظرفیت­های فرهنگی خود در عرصه تعاملات با کشورهای منطقه و ابزارهای سیاست خارجی است. لذا کشور ایران و کشورهای دوست در منطقه برای پیشبرد اهداف توسعه ملی و امنیت منطقه­ای با اتخاذ دیپلماسی فرهنگی در دوران تحریم، سعی در تلطیف فضای منفی ایجاد شده از طریق تعامل سازنده با این کشورها و همگرایی اقتصادی با کشورهای منطقه و بازارهای هدف می­باشد. همچنین تداوم برنامه­محور تنش­زدایی در سیاست خارجی، تشکیل ستاد مرکزی دیپلماسی اقتصادی برای تنظیم دستور کارها و تعیین دقیق مسئولیت نهادهای دخیل و حذف ستادهای موزای و ناکارآمد و تقویت اقتصاد تولیدی و غیر نفتی و تسری آن به بخش­های منطقه­ای می­تواند در ایجاد روابط فرهنگی و رفع چالش­های فرا روی دیپلماسی اقتصادی مفید به فایده باشد.